Birleşmiş Milletler tarafından Ukrayna’da ki savaşın gıda, enerji ve finans sistemleri üzerindeki küresel etkisini ele alan bir rapor yayınlanmıştır.
Savaşın küresel gıda, enerji ve finansal piyasalar üzerindeki korkunç etkilerinin milyonlarca hayatı alt üst edebileceğini ifade edilmektedir.
13 NİSAN 2022, NEW YORK
BM Genel Sekreteri Ukrayna’da savaşın art arda gelen etkilerini önlemek için acil eylem gerektiğini ve dünyanın “beklenmedik bir fırtınanın” içine girmekte olduğunu belirtti.
Global Crisis Response Group’un (GCRG) bulgularına göre Ukrayna’daki savaş üç boyutlu bir krizi harekete geçiriyor – gıda, enerji ve finans – ki bu, zaten COVID-19 ve küresel iklim değişiklikleri ile yıpranmış olan dünya ekonomisine daha da endişe verici sonuçlar doğuracaktır.
BM Genel Sekreteri, António Guterres şu anda gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerinin yıkıcı bir tehdit ile karşı karşıya olduğunu belirtmiştir. Sayın Guterres ayrıca “Ukrayna halkı kendilerine dayatılan bu şiddete dayanamaz. Ve dünya çapındaki çoğu savunmasız ve korunaksız insan sorumluluğunu taşımadıkları halde böylesine başka bir felaketin tali zararlarına tabi olamazlar.” demiştir.
“Dünyamız bunu kaldıramaz. Hemen harekete geçmemiz gerekir” diyen Guterres, en fazla risk altındaki ülke ve toplulukların birbirine bağlı krizleri önlemesine yardımcı olmak için acil, somut ve koordineli eylem çağrısında bulundu. Guterres ayrıca “Bu üç boyutlu kriz konusunda bir şeyler yapabiliriz. Ve yaklaşan bu fırtınayı da yumuşatacak kapasiteye sahibiz” şeklinde bir ifadede bulunmuştur.
Beklenmedik bir fırtınanın eşiğinde
Dünyanın iki numaralı ekmek sepeti olan Rusya ve Ukrayna, tükettiğimiz buğday ve arpanın yaklaşık yüzde 30’unu sağlamaktadır. Rusya, dünyanın en büyük doğal gaz ihracatçısı, ikinci en büyük petrol ihracatçısı ve önemli bir gübre üreticisi olmaya devam ediyor. Savaş gıda, enerji ve finans piyasalarını ciddi şekilde etkileyerek emtia fiyatlarını rekor seviyelere çıkardı. Küresel ekonominin 2022’de yüzde 1 küçüleceği tahmin ediliyor.
Ön analiz, 107 ekonomide çoğunlukla Afrika, Asya, Pasifik, Latin Amerika ve Karayipler’deki 1,7 milyar kadar insanın üç riskten en az birine maruz kalacağını gösteriyor. Zaten yıkıcı olan COVID-19 krizi ve iklim değişikliği etkileri bu sorun ile birleştiğinde borç sıkıntısı, gıda kıtlığı ve gıda üretimindeki aksaklıklara neden olacaktır.
Genel Sekreter tarafından kurulan GCRG, hükümetler, çok taraflı sistem ve sektörlerle işbirliği içinde birbiriyle bağlantılı krizlere koordineli çözümler geliştirmeyi amaçlamaktadır. GCRG’nin Yönlendirme Komitesi, BM Yardımcısı Genel Sekreter Amina Muhammed tarafından yönetiliyor.
Amaç, büyük ölçekli krizleri üst düzey koordinasyon ve ortaklıklar, acil eylem, kritik verilere, analizlere ve politik önerilere erişim yoluyla engelleyerek bu konuda hassas olan ülkelere yardım etmektir. Bu brifingin hazırlığı, bir ilk olarak BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı Genel Sekreteri Rebeca Grynspan tarafından koordine edildi.
Dünyanın acilen harekete geçmesi gerekiyor
Brifing; gıda, gübre gibi tarımsal girdiler ve enerjiye ulaşımı sağlamak için ticaretin ve pazarların sürdürülebilirliğini korumayı da kapsayan bu üçlü krize karşılık olacak, bu krizi tersine çevirecek uzun vadeli önlemleri önermektedir. Bu brifing bu tür şoklara karşı uzun vadeli dayanıklılık oluşturmak için yeteri kadar kaynak yaratırken, en çok risk altındaki ülkeler için de acilen fon sağlamaları için uluslararası finans kuruluşlarına çağrıda bulunmaktadır.
Brifing, gıda konusunda, piyasaları açık tutmanın ve gıdanın ihracat kısıtlamalarına tabi olmamasını sağlamanın ötesinde, insani gıda yardımı için derhal fon sağlanması gerektiğini belirtmektedir. Daha yüksek girdi ve nakliye maliyetleriyle karşı karşıya kalan gıda üreticileri, bir sonraki hasat mevsimi için acilen desteğe ihtiyacın var olduğunu da belirtmektedirler.
Enerji konusunda kısa dönemde hükümetleri bu enerji krizini hafifletmeye yardımcı olmak için stratejik stokları ve ek rezervleri kullanmaya çağırıyor. Daha da önemlisi, piyasa dalgalanmalarından etkilenen, kömür ve diğer tüm fosil yakıtları aşamalı olarak kullanımdan kaldırmak için dünyanın yenilenebilir enerji dağıtımını hızlandırması gerekiyor.
Genel Sekreter, bu krizi fırsata çevirmenin tam zamanı olduğunu, ayrıca kömür ve diğer yakıtların aşamalı olarak kaldırılması, fosil yakıtlar ve yenilenebilir enerjinin yaygınlaştırılmasının hızlandırılması ve adil bir geçiş yapılması gerektiğini vurguladı.
Finans konusunda, G20 ülkeleri ve kalkınma bankaları dahil olmak üzere uluslararası finans sisteminden özellikle az gelişmiş ülkeler için esnek, acil ve yeterli finansman ve mevcut koşullar altında borç servisinden muafiyet talep edilmektedir.
Genel Sekreter gelişmekte olan ülkelerin finansal uçurumdan geri çekilmesi gerektiğini, uluslararası finans sisteminin derin cepleri olduğunu ve hükümetlerin temerrüde düşmemesi için onlara en çok ihtiyaç duyan ekonomilere fon sağlanmasını, en yoksullar ve en savunmasız olanlar için sosyal güvenlik ağları sağlanmasını ve sürdürülebilir kalkınmada kritik yatırımlar yapılmasının devam etmesi gerektiğini belirtmiştir.
Ukrayna halkı, bölge halkı ve dünya insanları için her şeyden önce bu savaşın bitmesi gerektiğini, silahların susmasını ve barışa yönelik müzakerelerin hızlandırılması gerektiğini vurgulamıştır.
Bulguların lansmanı Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankasının 2022 Bahar Toplantıları önünden geliyor (18 – 24 Nisan).
MEDYA İLETİŞİM
BM Küresel İletişim Departmanı – Devi Palanivelu | palanivelu@un.org
BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı – Dan Teng’o | dan.tengo@unctad.org
EDİTÖRLERE NOT
14 Mart 2022’de BM Genel Sekreteri António Guterres, Ukrayna’daki savaşın yaygın etkilerine karşılık küresel bir müdahaleyi koordine etmek için Gıda, Enerji ve Finans alnında Küresel Kriz Müdahalesi Grubunun (GCRG) kurulduğunu duyurdu. GCRG gıda güvenliğinin, enerji ve finansmanın birbiriyle bağlantılı muazzam zorluklarının önüne geçmek adına ve süregelen krizlere eşgüdümlü bir küresel tepkiyi uygulamaya koymak için siyasi liderlik sağlayacaktır. BM Sekreter Yardımcısı Amina J.Muhammed, BM Sisteminin ve ortakların stratejik koordinasyonunu sağlayarak Grubun Yönlendirme Komitesine liderlik edecektir.
UN GCRG brifingine aşağıdan ulaşabilirsiniz.
Not: Serbest tercümedir.
Haber Resim Kaynağı: https://tr.wikipedia.org/wiki/Birle%C5%9Fmi%C5%9F_Milletler
15.04.2022
