Basından izlediğimiz üzere, bugünlerde birkaç Denizcilik şirketinin halka açılması gündemde yer almaktadır.
Halka arz, bir anonim şirketin hisse senetlerini satışa çıkardığını ilan ederek, dünyadaki tüm yatırımcılara, bu şirkete hissedar olma ve bu şirketin hisselerinden satın almaya bir davettir.
Şirketler sahip oldukları varlıkları, hisseleri küçük paylara bölerek satışa çıkartırlar.
Ülkemizde Denizcilik sektörünü oluşturan kuruluşlar, çoğunlukla bu alanda emek ve sermaye yatırımı yapmış köklü aile şirketleri olmakla beraber, son yıllarda bunun dışında ortaklıklar da mevcuttur.
Kuzey Avrupa’da yaygın olarak kurulmuş olan KG’ler, (KOMMANDITGESELLSCHAFT) bizim ülkemizde pek kabul görmemiştir. Bir Türk Denizcilik şirketinin halka açılması hukuken mümkündür ancak bu şirketlerin sahip olduğu gemilerin TÜRK BAYRAĞI ÇEKMESİ, halka arz sonrasında, TTK’ya göre, halen mümkün görünmemektedir.
Şöyle ki;
TÜRK TİCARET KANUNU M.940./4. PARAGRAF /BENT (b)
“Türk Ticaret şirketlerine ait olan gemiler, şirketi yönetmeye yetkili olanların çoğunluğunun Türk vatandaşı olmaları ve şirket sözleşmesine göre oy çoğunluğunun Türk ortaklarda bulunması; anonim ve semayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde ayrıca payların çoğunluğunun nama yazılı ve bir yabancıya devrinin, şirket yönetim kurulunun iznine bağlı bulunması, şartıyla, Türk gemisi sayılırlar.”
Ticaret Kanunumuzun 940.
Maddesinin bu hükmü;
1. Oy çoğunluğunun Türk ortaklarda olması,
2. Payların çoğunluğunun nama (belli şahsa) yazılı olması,
3. Yabancıya devrin, şirket yönetim kurulunun iznine tabi olması, şartlarını aramaktadır.
Hal böyle olunca, HALKA AÇILMAK suretiyle hisselerini uluslararası alanda, yabancı yatırımcı dahil, herkese satma imkânı sunan bir şirket, gemisine Türk bayrağı çekebilecek midir?
Ayrıca, M.942. de; “Şayet M.940 ‘taki şartlardan biri ortadan kalkarsa, gemi Türk bayrağı çekme hakkını kaybeder, ” hükmü vardır.
Anonim şirketin, hisselerinin en az % 51 ‘inin Türk vatandaşı hissedarlarda bulunması ve bu hisselerin tamamının NAMA YAZILI olması, fiilen uygulamada zordur.
Borsadan herkesin, dolaylı veya doğrudan hisse satın alma hakkı vardır.
Günümüzde, çoklu yani ikili vatandaşlık mümkün olduğuna göre, zaman içerisinde ortaya çıkacak gelişmeler, hukuki düzenlemeyi de bu yönde “De Facto” değiştirecek midir; birlikte göreceğiz.
TAB HUKUK DANIŞMANI
AVUKAT ALEV ELİF BELLER
