Liman Devleti Kontrolü; İlerlemeler, performans ve Paris MoU 2024’ün öne çıkan başlıkları
Paris Memorandum of Understanding (MoU), 2024 yılına ait yıllık raporunu ve performans listelerini resmî web sitesinde yayımlamıştır. Raporda, 2024 yılı boyunca gerçekleştirilen faaliyetler, sektöre dair istatistiksel veriler ve mevcut durum detaylı şekilde ele alınmıştır (www.parismou.org).
Tespitler, Eksiklikler ve Yasaklar
2024 yılı itibarıyla, gemi tutulma oranı %4,03’e yükselmiş ve 2023 yılındaki %3,81 seviyesine kıyasla artış göstermiştir. Bu durum, son yıllarda devam eden yüksek gemi tutulma oranı trendinin sürdüğünü göstermektedir. 2022 yılına ait %4,25’lik oran da dahil olmak üzere, bu artışın birkaç yıl boyunca gözlemlenen sürekli yüksek tutulma yüzdesinin devam ettiğine işaret etmektedir. Paris MoU, bu eğilimin etkilerini değerlendirmek amacıyla önümüzdeki yıllarda durumu yakından izlemeye devam edecektir.
2024 Yıllık Raporu, önceki yıllara kıyasla (tutulması gereken) eksikliklerde orantısız bir artış gösteren herhangi bir sözleşme veya sözleşme bölümüne dair bir bulguya yer vermemektedir. Bunun yerine, yapılan analizler, sektörde daha önce belirginleşmiş olan uyumsuzluk örüntülerinin sürdüğünü vurgulamaktadır. Bu durum, denizcilik sektöründeki devam eden zorluklara işaret etmektedir.
Yangın Güvenliği ve Diğer Kritik Konular
Yangın güvenliği, 2024 yılı boyunca önemli bir endişe kaynağı olmaya devam etmektedir. Yangın güvenliği ile ilgili kaydedilen eksiklikler, toplam eksikliklerin %17,2’sini oluşturmakta olup, bu oran, sektördeki mevcut güvenlik sorunlarını gözler önüne sermektedir.
Gemi yapısal ve elektriksel bileşenleri ile elektrik sistemlerine ilişkin eksiklikler (SOLAS Bölüm II-1) ise %11,3 oranında kaydedilmiş olup, sağlık koruması, tıbbi bakım, refah ve sosyal güvenlik koruması ile ilgili eksiklikler (MLC Başlık IV) %10,4 oranında gerçekleşmiştir.
Detaylı Eksiklik Düzeyleri ve Durum Analizi
Yangın kaportalarıyla ilgili sorunlar, %3,2 oranında bir uyumsuzluk oranı gösterirken, gemi adamı istihdam sözleşmeleri ile ilgili eksiklikler ise %1,5 oranında yüksek uyumsuzluk oranları göstermektedir. Ayrıca, Uluslararası Güvenlik Yönetimi (ISM) Kodu ile ilgili eksiklikler, vakaların %4,6’sında tespit edilmiştir. Bu durum, güvenlik yönetim sistemlerinin geliştirilmesi gerektiğine dair önemli bir uyarıdır.
Limanlara Erişim Yasağı (Bans)
2024 yılı boyunca limanlara erişim yasağı sayısı düşük seviyelerde kalmış ve toplamda yalnızca 15 adet alıkoyma uygulanmıştır. Bu rakam, önceki yıllarla kıyaslandığında istikrarlı bir düzeyde kalmış ve COVID-19 öncesi döneme kıyasla belirgin bir şekilde daha düşük seyretmiştir. Bu durum, uyum konusundaki olumlu eğilimlerin sürdüğünü ve sektörün giderek daha fazla uyum sağladığını göstermektedir.
Bayrak Devleti Performansı
Paris MoU’nun Beyaz, Gri ve Siyah (WGB) Liste verileri, yüksek performanslı bayraklardan düşük performanslı, yüksek ya da çok yüksek riskli bayraklara kadar geniş bir yelpazeyi sunmaktadır. Bu liste, en az 30 denetime tabi tutulan bayraklar için 3 yıllık bir periyot boyunca yapılan denetim ve tutulma sayılarına dayanmaktadır.
Bayrak devleti performansı açısından, 2024 yılı ile önceki yıllar arasında önemli bir değişim gözlemlenmemiştir. Tutulma oranı nispeten yüksek olsa da, bayrak devletlerinin Beyaz, Gri ve Siyah Liste dağılımı önemli bir değişiklik göstermemektedir.
Tanınmış Organizasyonlar (Recognized Organizations (RO)) Performansı
Komite, uzun yıllardır bayrak devletleri adına faaliyet gösteren Recognized Organizations (RO) performansını dikkatle izlemektedir. RO performansını değerlendirme yöntemi, bayrak devletleriyle benzer bir formül temel alınarak yürütülmektedir. Bir kuruluşun performans listesine dahil edilebilmesi için, üç yıllık bir dönemde en az 60 denetime tabi tutulmuş olması gerekmektedir.
2024 yılı itibarıyla, 29 RO performans listesine dahil edilmiştir. Bu sayı, 2023 yılında listede yer alan 32 RO’ya kıyasla hafif bir azalma göstermektedir. RO performansına bakıldığında, önceki yıllara kıyasla ciddi bir sapma olduğuna dair endişe verici bir eğilim tespit edilmemiştir. Ayrıca, en düşük performans kategorisinde yer alan RO sayısının az olması, olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmiştir.
Risk Profili Hesaplamaları ve Gelecek Perspektifi
Bu performans listeleri, 1 Temmuz 2025 itibarıyla Gemi Risk Profili hesaplamalarında kullanılacaktır. Bu hesaplamalar, denizcilik sektöründeki risklerin doğru bir şekilde analiz edilmesini sağlayarak, sektördeki olası tehlikelerin önceden tahmin edilmesine ve gerekli önlemlerin alınmasına yardımcı olacaktır.
Ek:
1- Paris MoU RO performance list 2024
2- WGB Flag performance list 2024
Haber ve Resim Kaynağı: https://parismou.org/2025/07/2024-performance-lists-paris-mou
4.07.2025
