Charter Party’de Belirtilen Limanların Değişmesi Sonucunda Armatörün Mağduriyeti Oluşmaktadır

Charter Party’de Belirtilen Limanların Değişmesi Sonucunda Armatörün Mağduriyeti Oluşmaktadır

Bir gemi için 65 gün 4 bin dolara anlaşma yapılmış, ondan sonra 6750 dolarla Çin’den dolu olarak gelmeye başlamıştır. 3 limanda yükleme yapılmış, gemi Singapur’dan 1250 ton yakıtını almıştır. Gemi Damietta, Alexandria, İskenderun, Trabzon limanları olmak üzere 4 liman yaparak yüklerini boşaltacaktır. Konşimentolar dolayısıyla Trabzon olarak da issue edilmiştir. Trabzonlu alıcı Trabzon olan boşaltma limanını İskenderun olarak değiştirmek istemektedir. İskenderun’daki alıcı da yükün bir an önce İskenderun’a gelmesini istemektedir. Bunun sebebi Başbakanlığın çıkardığı bir kanun ya da kararname ile “Eğer şu tarihe kadar mal Türkiye’ye gelmezse yüzde 30 vergi uygulanır” kararıdır. Yani İskenderiye ve Dimyatta mal boşaltması yapılırsa vergiden muafiyet süresi dolmaktadır. Bu durumda alıcıların 500.000-1.000.000 USD zararı oluşmaktadır.

Alıcıların talepleri üzerine gemi Süveyş’e girmeden önce kiracı bir mesaj çekerek Trabzon yükünü İskenderun’da boşaltmak istediğini belirtmiştir. Manifestodaki boşaltma limanı, konşimentodaki tarih daha önce yapılmış plana uygun olarak gözüküyor. Maalesef bu iki alıcı da yükün en kısa sürede Türkiye’ye girmesini, bunun için gemi üzerindeki Alexandria malını boşalttırıp tekrar yükletebileceklerini ve bunun maliyetine katlanabileceklerini ve malın bundan sonra Mısır’a götürülmesini istediklerini belirtmektedirler.

Gemi bir Çin firmasında kirada bulunmaktadır. Shipper da burada belirtilen alıcılara çok mal sattığını belirterek kendisinin hal tarzının yapılmasını istemektedir. Diğer taraftan İskenderiye’deki alıcı malının kendisine getirilmeden önce indirilip bindirilmesini kabul etmemekte, geminin kendisine gelmesini istemekte ve bir iyi niyet göstergesi olarak kendi malını süratle barça indireceğini, 2 günde de gemiyi göndereceğini söylemektedir.

Çinli kiracı da Türkiye malının tamamını İskenderun’da indireceğinden Trabzon’a gitmeyeceğini, İskenderun’dan sonra Damietta’ya giderek gemiyi orada teslim edeceğini belirtmektedir. Konşimento Trabzon dediği için de hem armatöre ve hem de İskenderun’a LOI (Letter of Intent) göndererek prosedürü tamamlamak istemektedir. Bu durumda alıcılar vergiden tasarruf etmekte, shipper malı istenilen yer ve zamanda alıcıya teslim etmekte, kiracı Trabzon’a kadar olan birçok maliyetten kurtulmakta ve ayrıca 4 gün kazanmaktadır. Doğal olarak burada tek kayıp yaşayacak olan armatörlük firması olmaktadır. Burada en önemli nokta konşimentonun varlığıdır.

Güvertedeki İskenderun malı indirilip, tekrar bindirildiğinde büyük bir risk ortaya çıkmaktadır. Trabzonlu alıcı İskenderun’a malı tahliye etmek istiyorsa ve konşimentoların tamamını armatöre iade edebilirse bu durumda bu indirmenin yapılabileceği yönünde de bir görüş oluşmaktadır.

Armatör firma P&I’ına charter partileri, konşimentoyu, manifestoyu ve kiracının talebini geçmiş ve gemiyi Damietta’da redelivery yapma talebini almıştır. Tabi bu yönden bakıldığında bir de geminin Karadeniz’de bağlanmasıyla Damietta’da bağlanması anlamında da çok önemli farklılıklar ortaya çıkmaktadır.

Bir görüşe göre bu mesafe farklılığının armatör tarafından baştan kabul edildiği de burada ifade edilmektedir. Yine orijinal konşimento ibraz edilmeden kiracının bu hakkı armatörün elinden alındığı görülmektedir. Çünkü kiracı konşimentoyu da aldığını ve teslim edeceğini beyan etmektedir. Konşimentoyu alıp malı boşaltmak çok önemlidir. Aksi halde mal üzerinde hak iddia edilemez. Örneğin bir gemi İsrail’de konşimentoyu almadan yükü boşaltmış, 3 ay sonra birisi malım nerede diyerek ortaya çıktığında gemi 6 ay limanda tutulmuştur. Konşimento Trabzon olarak issue edilmiş olsa da İskenderun’da boşaltma yapmak için bu konşimentonun verilmesi gerekir. LOI bu gibi yasal sonuç doğurabilecek durumlarda kâfi olmamaktadır. Konşimento alınır yeni duruma göre issue edilebilir.