TÜRK ARMATÖRLER BİRLİĞİ
Sirküler No: 61 – 17/07/2020
Konu : COVİD 19 salgını ile ilgili olarak gemiadamı değişimleri
Bilindiği üzere COVİD 19 salgını 1 Mart 2020’den itibaren küresel çapta hayatı ve ticareti etkilemeye başlamış ve bundan gemiadamlarımız da etkilenmiştir. Bu süreç içerisinde globalde uluslararası uçuşların durdurulması, birçok ülkenin kendi ülkesinde gemiadamı değişimlerini yasaklaması, konsoloslukların kapanması nedeniyle vizelerin yenilenememesi, havaalanlarının kapanması gibi çok önemli sebeplerle gemiadamı değişimleri yapılamamıştır.
Bazı uluslararası kuruluşların yayınlarına göre 200.000 – 400.000 gemiadamının pandemi nedeniyle değiştirilemediği ifade edilmiştir. Bu sorun muvacehesinde özellikle IMO tarafından 5 Mayıs 2020’de tüm devletlere de gönderilen Circular Letter No.4204/Add.14 numaralı yazıda gemiadamı değişimlerinin hangi uygulama esasları dâhilinde yapılması gerektiği belirtilmiştir. Ancak pandemi devletler tarafından doğal olarak çok büyük bir tehdit olarak algılandığından gemiadamı değişimlerinin kesintisiz yapılması mümkün olmamıştır.
Gemiadamı değişimlerinde yaşanan bu sorunlar bağlamında Türk Armatörler Birliği tarafından gemiadamlarının anahtar çalışan “key worker” olarak tanımlanması ve bu çerçevede de karşılaşılan sorunlar ve çözümleri 29 Haziran 2020 tarihli bir mektup ile 4 Bakanlığımıza ve THY Yönetim Kurulu Başkanlığına gönderilmiştir.
Bu girişimlerle birlikte gemiadamı değişimlerindeki bu sorunların küresel itibarda çözüme kavuşturulamaması ve uluslararası kuruluşların da gayretleriyle çözümlerin uluslararası platformda ciddiyet kazanabilmesi için İngiltere öncülüğünde 13 ülkenin katılımıyla 9 Temmuz 2020’de sanal ortamda “International Maritime Virtual Summit on Crew Changes” başlığı altında bir toplantı düzenlenmiş ve bu toplantı sonrasında ortak bir deklarasyon yayınlanmıştır. Bu deklarasyonda özet olarak gemiadamı değişimlerinin nasıl kolaylaştırılabileceği konusundaki somut tavsiyelere yer verilmiş ve bu 13 ülkenin bu çözümleri uygulayacağı ifade edilmiştir.
Türk deniz taşımacılığı sektörü de gemi adamı değişimleri konusunda bu gelişmelerden etkilenmiş ve fakat gemilerin en korunaklı yerlerden biri olması ve gemiadamlarımızın tedbirli davranışları sebebiyle Türk sahipli gemilerimizde herhangi bir salgın vakasına rastlanmamıştır. Klasik olarak bilinen anlamda ülkeler ticaretinin %80 ve üstünü deniz yoluyla gerçekleştirmektedir. Bu bağlamda ticaretin sürekliliği açısından deniz taşımacılığının devamlılığı da çok büyük önem arz etmektedir. Bundaki devamlılık da doğal olarak gemi adamlarına bağlı olmaktadır.
Diğer taraftan gemide yaşam zordur ve belli bir dönem içerisinde gemiadamının değiştirilmesi ve yeni gemiadamlarının katılımının sağlanması elzemdir. MLC 2006 kurallarına göre bu süre 12 ayı geçemez.
Bu anlamda da hem uluslararası denizcilik platformlarında ve hem de ülkemiz sınırları içerisinde gemiadamı değişimlerinin sürekliliğinin sağlanmasının bir ihtiyaç olduğu, bu ihtiyacın yanı sıra uluslararası denizcilik platformlarında Türkiye olarak bu çabalara destek vermemizin itibari açıdan gerekli olduğu değerlendirilmektedir.
Bu bağlamda;
-IMO’nun 13 Temmuz 2020’de yayımladığı Circular Letter No.4204/Add.24 ile duyurulan ve 9 Temmuz 2020’de 13 ülke tarafından açıklanan ortak deklarasyon için devletimiz nezdinde imzacı olunmasının,
– Ayrıca IMO’nun gemiadamı değişimleri konusundaki tüm çabalarını desteklediğimizi ve ülkemiz tarafından tüm gemiadamlarının anahtar çalışan “key worker” olarak kabul edildiğinin küresel çapta duyurulmasının,
-13 ülkenin imzasıyla 9 Temmuz 2020 tarihinde yayımlanan deklarasyonu ve IMO tarafından 5 Mayıs 2020’de yayımlanan “Recommended framework of protocols for ensuring safe ship crew changes and travel during the coronavirus (COVID-19) pandemic” başlıklı protokolü de dikkate alarak ülkemiz sınırları içerisinde gemiadamı değişimlerinin belli tedbirlerle kolaylaştırılmasının, standartlaştırılmasının ve kesintiye uğratılmamasının, (Örnek uygulamalar bu yazının ekinde belirtilmiştir)
– Sonuç olarak tüm bu hususlar muvacehesinde gemiadamı değişimlerindeki standart uygulama esaslarını (Crew Change Standart Operating Procedure – SOP) içeren bir yazı/doküman hazırlanmasının, bu yazı/dokümanın küresel çapta duyurulmasının hem ülkemiz ve hem de küresel deniz taşımacılığı açısından çok faydalı olacağı değerlendirilmektedir.
Böyle bir hazırlık ve duyurunun yapılması ülkemizin deniz taşımacılığına verdiği önemi göstermesi açısından da ayrıca faydalı olacaktır.
Böyle bir yazının hazırlanması halinde sektördeki tüm sivil toplum kuruluşlarınca uluslararası muhataplarına bu yazının iletilebileceği de ayrıca mütalaa edilmelidir.
Yine bu uygulamalarla ilişkili olarak;
– THY tarafından örneğin 1 yıl süreliğine küresel anlamda tüm gemiadamlarına belli oranlarda indirim uygulanmasının ve THY’nin tanıtımına katkı sağlaması açısından bunun THY tarafından küresel bazda duyurulmasının,
– Gemide sağlık sorunu yaşayan ve limanlarımıza uğrak yapan gemilerdeki yabancı gemiadamlarının tedavilerinin ülkemizde yaptırma prosedürlerinin belirlenerek kolaylaştırılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Kendi gemi adamlarımız açısından ise;
– Yurt dışında pandemi nedeniyle herhangi bir ülkede kalan gemiadamlarımızın ve yine pandemi dışında herhangi bir sağlık sorunu nedeniyle bir dış limanda bırakılan gemiadamlarının ülkemize getirilebilmesi için uygulanabilecek prosedürlerin ve çözümlerin önceden belirlenmesinin,
– Pandemik vakaların yoğunlaştığı anlarda uygulanan sokağa çıkma yasağı da dâhil gelecek dönemde gemiadamlarımızın şirketlerinden alacağı bir görev yazısı ile şehirlerarası ulaşımlarının serbestleştirilmesinin,
– Pandeminin yoğun yaşandığı dönemlerde ülkemiz limanlarında kendi gemiadamlarımızın değiştirilmesi uygulamalarının limanların bulunduğu yerdeki mülki amirlere bırakılmasından ziyade, merkezi bir karar ile belirlenmesinin ve serbestleştirilmesinin, (söz konusu uygulamanın mülki amirlere bırakılması durumunda her ilin kendi durumuna göre uygulamanın farklılıklar yarattığı ve bunun değişimleri zora soktuğu),
– Özellikle yine pandemi nedeniyle tedbirlerin ülkeler bazında sıkılaştırıldığı durumlarda, ihtiyaç halinde ve ihtiyaç duyulacak ülkelerle ikili veya çoklu karşılıklı anlaşmalarla personel değişimlerimizin kolaylaştırılması gibi uygulamalar geliştirilmesin uygun olacağı değerlendirilmektedir.
Saygılar.
Ahmet Bedri İNCE
Türk Armatörler Birliği
Yönetim Kurulu Başkanı
Ek: Gemiadamı değişimlerini kolaylaştırabilecek örnek uygulamalar
Dağıtım
Denizcilik Genel Müdürlüğüne
Bilgi
İMEAK Deniz Ticaret Odasına