2021’in ilk çeyreğinde ticaret pandemi öncesi seviyeden daha yüksekti ancak hizmet ticareti ortalamaların önemli ölçüde altında kalmıştır.
UNCTAD’ın 19 Mayıs’ta yayınladığı Küresel Ticaret Güncellemesi ‘ne göre, yıllık bazda 10% ve çeyreklik bazda %4 arttı. Rapora göre, 1Ç 2021’deki etkileyici toparlanma, Doğu Asya ekonomilerinin güçlü ihracat performansıyla devam etti. Pandeminin azaltılmasındaki erken başarı hızla toparlanmaya ve COVID-19 ile ilgili ürünlere yönelik artan küresel talebe yol açarak bu performansın artışına sebep oldu.
Rapor üzerinde çalışan UNCTAD ekonomisti Alessandro Nicita, “Küresel ticaret, salgının neden olduğu durgunluktan çok hızla çıktı ve hatta son iki ticari durgunluktan daha da kısa bir sürede bir toparlanma kaydetti” dedi.
“Dünya ticaretinin resesyon öncesi seviyelere dönmesinin pandemi kaynaklı resesyonun başlamasından sonra dört çeyrek sürdüğünü söyledi.” Beşinci çeyreğe kadar (2021’in 1. Çeyreği ) küresel ticaret, 2019’un 4. çeyreğine göre yaklaşık% 3’lük bir artışla kriz öncesi seviyelerden daha yüksekti.
Buna bağlı, küresel ticaretin Doğu Asya ekonomilerindeki yapısal değişiklikler ve emtia fiyatlarındaki düşüşlerden kaynaklanan 2015 durgunluğundan toparlanması 13 çeyrek, küresel finansal krizin neden olduğu 2009 durgunluğundan geri dönmesi ise 9 çeyrek sürdü.
Rapor, 2021’in 1.çeyreğinde mal ticaretinin değerinin salgın öncesi seviyeden daha yüksek olduğunu, ancak hizmet ticaretinin ortalamaların önemli ölçüde altında kaldığını söylüyor. Yine aynı raporda COVID-19 ile ilgili ürünlerde küresel ticaretin çeyrek boyunca güçlü kaldığı belirtilmektedir.
Büyük ekonomiler 2020 düşüşünden toparlanıyor
Rapora göre, dünyanın bazı büyük ticaret ekonomileri için ithalat ve ihracat rakamları, birkaç istisna dışında, büyük ekonomilerdeki ticaretin 2020 sonbaharından itibaren toparlandığını gösteriyor.
Bununla birlikte, büyük artışlar 2020 için düşük bir temelden kaynaklanmaktadır. Bununla birlikte büyük ekonomilerin bir çoğundaki ticaret hala 2019 ortalamalarının altındadır. Raporda, hizmetlere göre mal ticareti için daha güçlü bir toparlanma eğiliminin tüm büyük ekonomilerde ortak olduğu belirtiliyor.
Çin, Hindistan ve Güney Afrika’nın 2021 yılının 1. Çeyreğindeki durumu, diğer büyük ekonomilerden nispeten daha iyi olduğu gözüküyor.
Özellikle Çin’in ihracatı sadece 2020 ortalamalarından değil, salgın öncesi seviyelere göre de güçlü bir artış kaydetti. Buna karşılık Rusya’dan yapılan ihracat 2019 ortalamalarının çok altında kaldı.
Ticari toparlanma düzensizliğini koruyor
Raporda, özellikle gelişmekte olan ülkeler arasında, Doğu Asya’dan yapılan ihracatın önemli ölçüde daha hızlı gerileyerek ticaretteki toparlanmanın düzensiz kaldığı belirtiliyor.
Gelişmekte olan ülkeler arasındaki ticaretin (Güney-Güney ticareti) toparlanmasının arkasında Doğu Asya ekonomilerinin olduğu gözükmektedir. Doğu Asyadaki gelişmekte olan ekonomilerden gelen ticaret rakamları hariç tutulduğunda, Güney-Güney ticaretinın ortalamaların altında kalmaya devam ettiği görülmektedir.
Rapor, 2021 yılının 1. çeyreğinde ihracatın değerinin geçiş döneminde ekonomisi ülkeleri, Orta Doğu, Güney Asya ve Afrika için ortalamaların altında kaldığını göstermektedir. Güney Amerika’nın ihracatı 2020 yılının 1. çeyreğine göre artsa da 2019 ortalamalarının altında kaldı.
2021 yılının ilk çeyreğinde gelişmekte olan ülkelerin mal ithalatı ve ihracatının değerinin 2020 yılının ilk çeyreğinde ve 2019 yılının ilk çeyreğine kıyasla (yaklaşık% 16) önemli ölçüde daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
Ayrıca, 2021 yılının ilk çeyreğinde ticaret sadece ilaç, iletişim ve ofis ekipmanları gibi COVID-19 ile ilgili sektörlerde değil, aynı zamanda mineraller ve agrifood gibi diğer sektörlerde de toparlanmaya devam etti.
Raporda, enerji sektörünün geride kalmaya devam ettiği ve uluslararası taşımacılık ekipmanları ticaretinin ortalamaların çok altında kaldığı görülüyor.
2021’de daha fazla ticari büyüme bekleniyor
Raporda, ticaretin 2021’de büyümeye devam edeceği ve büyümenin yılın ikinci yarısında güçlü kalması bekleniyor.
Raporda, “Ticaret büyümesinin Doğu Asya ve gelişmiş ülkeler için daha güçlü kalması beklenirken, diğer birçok ülke için hala geride kalması bekleniyor.” ifadesi yer alıyor.
2021 için genel tahmin, 2020’nin en düşük noktasından yaklaşık % 16’lık bir artışa işaret ediyor (mal için % 19 ve hizmetler için % 8).
Küresel mal ve hizmet ticaretinin değerinin 2021 yılının 2. Çeyreğinde 6,6 trilyon dolara ulaşacağı ve bunun 2020’nin en düşük noktasına göre yıldan yıla yaklaşık % 31 ve 2019’un salgın öncesi seviyelerine göre yaklaşık % 3’e eşdeğer olduğu tahmin ediliyor.
Ancak raporda, olumlu görünümün büyük ölçüde pandemi kısıtlamalarının azaltılmasına, emtia fiyatlarındaki kalıcı olumlu eğilime, ticaretin korumacı politikalardan ve destekleyici makroekonomik ve mali koşullardan kaynaklanan genel kısıtlamalara bağlı olduğu belirtiliyor.
Raporda, “Özellikle gelişmiş ülkelerde mali teşvik paketlerinin 2021 yılı boyunca küresel ticari toparlanmasını güçlü bir şekilde desteklemesi beklenmektedir.” ifadesi yer alıyor. “Emtia fiyatlarındaki olumlu eğilimler nedeniyle küresel ticaretin değeri de yükselmelidir.”
Yine de, ticaret kalıplarının yıl boyunca nasıl şekilleneceği konusundaki belirsizlik devam etmektedir.
Haber Resim Kaynağı: https://unctad.org/news/global-trades-recovery-covid-19-crisis-hits-record-high
21.05.2021